Artykuł to kolejny poradnik dla instruktora nauki pływania. Tematem tej odsłony jest „szósty zmysł” – sprawność działania prowadzącego zajęcia z uwzględnieniem wykorzystania słownych środków komunikacji.
Zobowiązany do nadzmysłowej percepcji
W kilku poprzednich artykułach przedstawiłem treści logistyki zajęć pływania. Jest ich dużo dla pełnego ciągu lekcji. Instruktor pływania jak każdy człowiek nie jest w stanie skupić się na nich wszystkich podczas jednych zajęć. Zmuszony jest do dokonywania wyborów pomiędzy rzeczami istotnymi i mniej istotnymi w toku swojej pracy.
Ten proces można jednak zorganizować. Dobrym rozwiązaniem jest zaprzęgnięty do wydajnej pracy nasz szósty zmysł, nadzmysłowa percepcja.
Zdolności te posiada każdy z nas. Anthony Robbins w książce „Obudź w sobie olbrzyma.. i miej wpływ na całe swoje życie – od zaraz!” nazywa je Wybiórczym Układem Aktywacji. Mechanizm ten działa w ten sposób – kupiłeś sobie nowe ubranie, nagle częściej zauważasz dookoła siebie ludzi w tym samym odzieniu.
Twoje wyczulenie na wygląd innych osób intensyfikuje się za sprawą tej ważnej dla Ciebie sytuacji kupna i noszenia nowego ubrania. Taką postawą wyczulenia można sterować. Skupiając się i angażując emocje w swój cel, jakim jest dobrze ułożona i przeprowadzona lekcja pływania dostrzegasz więcej możliwości realizacji tego celu.
Inny autor, Mateusz Grzesiak w książce „Wyjątkowy nauczyciel” używa terminu up-time dla określenia stanu umysłu, w którym najlepiej reagujesz na bodźce zewnętrzne a Twoja uwaga wychwytuje te najistotniejsze dla powodzenia działania treści. Gdy myślisz świadomie o jakimś pojedynczym problemie, wprowadzasz się w stan transu. Tym samym obciążasz umysł i staje się on mniej wyczulony lub nawet ślepy na treści istotne.
Uwzględniaj granice możliwości przetwarzania informacji
Nie jesteś w stanie objąć swoim umysłem także zbyt wielu szczegółów na raz. W latach pięćdziesiątych, badacz o nazwisku Miller dowiódł, że umysł ma swoje granice przetwarzania informacji w jednym czasie do około siedmiu. Gdy następuje przeciążenie informacją umysł zaczyna selekcję, używa wypierania, usuwania, zniekształceń, uogólnień i.. traci skupienie na ograniczonej liczbie szczegółów.
Skutkiem transu, czyli skupienia myśli na jednym lub próby skupienia się na zbyt dużej ilości treści jest stan wycofania się ze świadomego działania i widzenia zewnętrznego świata z jego bogactwem bodźców i kolorów, zamknięcie się w świecie własnej wyobraźni.
A tu małemu chłopczykowi zimno w wodzie, tak, że już usta mu sinieją, a instruktor tego nie widzi. Bo może już w głowie ma następne ćwiczenie metodyczne według toku, który sobie skrupulatnie przygotował. Myśli tylko o tym, aby zrealizować plan, bo od tego zależy jego dobre samopoczucie po pracy. A może już macha ręką do następnych klientów i organizuje im wstęp na basen a jeszcze w tym czasie ustala z ratownikiem jakieś ważne kwestie pobytu dzieci.
Instruktorowi nauczania pływania potrzebna jest w pracy nadzmysłowa inteligencja, szósty zmysł, up-time, Wybiórczy Układ Aktywacji. Stan w którym odbiera wszystko co dzieje się na basenie jak należy, reaguje i jest skoncentrowany na tych aspektach, które wymagają właśnie uwagi.
Szósty zmysł przez technikę podźwięku
Istnieje trening mentalny, który pozwala ćwiczyć odpowiedni stan percepcji w trakcie działań. Z praktyki trenerskiej i instruktorskiej wiem, że doskonale sprawdza się w tej kwestii pewien rodzaj zachowania, a ściślej mówiąc przygotowania.
Kiedy w czasie tzw. pracy własnej instruktor pływania przygotowuje konspekt zajęć, dokonuje wglądu w poprzedzający konspekt i notatki po jego realizacji, kiedy porządkuje swoją wiedzę, analizuje nowe spostrzeżenia i doświadczenia, formułuje wnioski, kiedy wszystko to robi w czasie, gdy może się na tym skupić, podczas zajęć następuje podźwięk.
Właśnie dokonał rozgrzewki umysłowej, nakierował swój Wybiórczy Układ Aktywacji. Podczas zajęć, w spotkaniu z adeptem nauki pływania, w całym procesie zaczyna widzieć i słyszeć to, co trzeba, dobierać właściwe słowa i znaczenia. Ważne treści wyłaniają się z jego podświadomego umysłu, dźwięczą mu w uszach lub może komponują dla niego właściwe obrazy. Jednym słowem nadzmysłowy lider, szósty zmysł znajduje kanał przekazu, aby wszystko było OK.
Powtarzanie i praktyka
Ktoś napisał, że powtarzanie sprzyja i ułatwia powtarzanie. Powtarzanie dobrej praktyki czyni pracę wydajniejszą i łatwiejszą. Rozgrzewka umysłowa jest konieczna, także prawidłowe nastrojenie się podczas realizacji lekcji pływania, treningu, czy innej pracy.
Aby być dla innych mentorem sztuki pływania, trzeba być źródłem. Źródłem z którego wypływa wiedza, doświadczenie i sprawność działania. Czytając poradniki takie jak ten, zapamiętujesz tylko ok. 10% informacji. Gdy wysłuchasz wykład i obejrzysz pokazową lekcję np. Otylii Jędrzejczak zapamiętasz ok. 50% informacji.
To są bardzo ważne źródła wiedzy i rozwoju instruktora pływania. W największym stopniu wzbogacisz jednak zasób informacji, które potem będziesz przekazywał mówiąc o tym, co robisz. Dlatego Twoja praktyka i mówienie o niej jest najwydajniejszym źródłem Twojego wywierania wpływu.
Systemy reprezentacji
W części końcowej tego artykułu znajdziesz ćwiczenie oparte na edukacyjnych trendach docierania treścią przekazu do osób o odmiennych upodobaniach sensorycznych. Każda lekcja pływania jest przekazem a każdy przekaz jest odbierany za pośrednictwem zmysłów, mówi się także systemów reprezentacji.
I tak, wizualny dotyczy wzroku, dźwiękowy opiera się na tym co słyszymy, ale także na tym co mówimy do siebie. Kinestetyczny odnosi się do czucia cielesnego, dotyku, emocji. Są jeszcze zapachowy, smakowy a nawet mózgowo-cyfrowy związany z tym jak przetwarzamy nasze myśli, jakiej używamy logiki.
Większość z nas preferuje jeden lub dwa systemy reprezentacji, dzięki którym lepiej komunikuje się ze światem. W niektórych okolicznościach dochodzi do zmian tych preferencji. Trzeba więc być elastycznym i mieć dobry up-time, rozwijać szósty zmysł, aby trafić przekazem przez właściwy kanał, zagrać na właściwej strunie i dobrze dobraną nutką.
Zabawa polega na używaniu słów, zwrotów, formułowaniu przekazu za pomocą którego trafisz w preferencje odbiorcy. I chociaż instruktor pływania używa dużo słów podczas lekcji, to jednak niech Cię to nie zmyli, że jest to najważniejszy kanał komunikacyjny.
Może jest on najważniejszy dla „słuchowca”, który lubi wyjaśnienia słowne. Kiedyś tłumaczyłem chłopcu jak ma wykonać technikę pracy ramion w kraulu na piersiach. A on mi powiedział, nie czekając aż dokończę swój wywód – „niech pan pokaże”. Od tego momentu w pracy z nim skupiałem się na sile przekazu przez pokaz i sile słowa angażującego wzrokowy system reprezentacji, zresztą najczęściej preferowany jako dominujący system.
Szósty zmysł trafiania treścią w punkt
Informacje przekazywane danej osobie za pomocą jej preferowanego systemu reprezentacji wywierają na nią większy wpływ. Informacja łatwiej dostaje się do centrum jej przetwarzania, mózgu danej osoby i istnieje duże prawdopodobieństwo, że osoba lepiej na nią zareaguje.
Ale, ale.. każdy system reprezentacji trzeba traktować jako część większej sieci, całości, synergii. Mówiąc językiem wszystkich systemów trafisz z informacją do danej osoby i obejmiesz przekazem większą ilość słuchaczy. Przypomina to trochę odżywianie się owocami i warzywami we wszystkich pięciu kolorach. W ten sposób, mamy pewność, że dostarczamy organizmowi wszystkich niezbędnych witamin i składników.
Używając narzędzi, obserwuj jaki dają efekt. Podążaj tam, gdzie widzisz, że to co robisz daje efekt. Uwydatniaj przekaz w pojedynczym systemie, ale wykorzystuj wszystkie. Dobra komunikacja jest wtedy, gdy informacja zwrotna od podopiecznego świadczy o tym, że robicie postępy i dobrze się przy tym bawicie. To też oznacza, że używany jest przez instruktora ów szósty zmysł.
Szósty zmysł ćwiczony kategoriami
Teraz zapraszam Cię do ćwiczenia. Twoim zadaniem jest przypisać kategorie do poszczególnych elementów z listy sugerowanych zwrotów używanych dla podniesienia świadomości noszenia klapek na basenie i realizacji tego celu logistycznego. Oto ta lista:
- Używaj klapek dla zdrowych nóg.
- Pamiętasz o zabezpieczaniu stóp?
- Chcesz poczuć między palcami i na paznokciach swędzenie?
- Widok zgrzybiałych paznokci nie należy do najpiękniejszych.
- Teraz masz paznokcie różowe, ale możesz mieć białe i z plamami.
- Leczenie grzybicy skóry i paznokci jest bardzo długie, uciążliwe, męczące, potrzeba wielu wizyt u dermatologa.
- Słuchaj, klapki trzeba nosić, powie Ci to też mama i tata.
- Klapki są fajne, miękkie, przyjemnie jest je nosić. To lepsze niż zimno posadzki odczuwane stopami.
- Następnym razem włóż klapki do swojego odlotowego plecaka.
- Co? Mama nie zapakowała? A Ty? Kiedy będziesz się słuchała własnego rozumu i pamięci?
- Patrz! Wszyscy używają klapek!
- Wszyscy używają klapek. To jest normalne.
- Zgubiłeś klapki? Na pewno masz kieszonkowe, z których możesz oszczędzić na zakup nowych.
Najlepiej, jak realizując jakiś problem logistyczny czy metodyczny będziesz używał własnej listy.
Teraz odtwórz w pamięci wymienione systemy reprezentacji, do których zdołasz przyporządkować wszystkie sugerowane zwroty.
Odnoszenie się do systemów reprezentacji jako pewnej kategorii wiedzy, także tworzenie nowych kategorii świadomie i kreatywnie, powoduje, że nasza pamięć zostanie poruszona do pracy filtrowania. A gdy filtrujesz, wiesz natychmiast, czy zrozumiałeś dany zwrot, potrafisz go odróżnić od tego działającego na inny system reprezentacji.
Myślenie kategoriami i szósty zmysł
Twój Wybiórczy Układ Aktywacji zaczyna dostrzegać znacznie więcej zwrotów przynależących do danego systemu reprezentacji. Więcej zapamiętujesz, a więc budujesz podświadomość, która w fazie wyostrzenia zmysłów na wszystko, co się wokół dzieje, pozwoli Ci użyć właściwych i trafiających do podopiecznego słów. Stajesz się bardziej kreatywny i inteligentny w ich doborze. To wszystko daje Ci myślenie kategoriami i szósty zmysł.
Systemy reprezentacji (kategorie) zaprezentowałem w formie obrazków. Przypisanie obrazkowi odpowiadającego mu systemu reprezentacji jest łatwizną.
Kolejne zadanie to przypisanie do każdej stworzonej kategorii elementów z listy lub skategoryzowanie każdego elementu listy. Wykonaj to zadanie zanim spojrzysz na mapkę poniżej.
Przedstawiam Ci, jakiego skategoryzowania elementów dokonałem. Ikonki odzwierciedlające systemy reprezentacji umieściłem przy treściach listy.
Indywidualizowanie swoich wypowiedzi
Użyte w mapce słowo „predykaty” określa słowa kluczowe, które wskazują, jaki system reprezentacji wykorzystuje osoba w wypowiedzi. Predykaty mogą być niewerbalne, gdy oprócz słów stosujesz np. gestykulację rąk, czy zwrócenie ucha do rozmówcy, aby go dobrze słyszeć.
Predykaty mogą być werbalne ale wywierać wpływ od zewnątrz (np. „patrz, wszyscy używają klapek”) albo od wewnątrz (np. „używaj klapek dla zdrowych nóg”, który to zwrot pobudza do wewnętrznego zdefiniowania obrazu „zdrowia nóg”). Te drugie silniej oddziałują, ponieważ dotyczą wartości i motywacji.
Gdy znasz dominujący system reprezentacji swojego podopiecznego, możesz swoje wypowiedzi indywidualizować. Możesz przed lekcją z daną osobą przypomnieć sobie jakiego „języka” możesz więcej używać.
Gdy przećwiczysz w zaprezentowany powyżej sposób wszystkie treści zaprezentowane w artykułach „Nauka pływania zaczyna się od logistyki” oraz „Lista sprawdzająca logistykę lekcji pływania” znacząco wzrosną Twoje umiejętności wywierania wpływu poprzez wykorzystywanie systemów reprezentacji na logistykę lekcji pływania i nie tylko. Twoje umiejętności osiągną szósty zmysł w metodyce nauczania i innych dziedzinach życia.
Maciej Kolomski
Bibliografia
- Anthony Robbins „Obudź w sobie olbrzyma… i miej wpływ na całe swoje życie – od zaraz!”, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa 1995
- Richard Churches, Roger Terry „NLP dla nauczycieli”, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2010
- Mateusz Grzesiak „Wyjątkowy nauczyciel”, Wydawnictwo GJ Książki, Warszawa 2009
- Shlomo Vaknin „Biblia NLP”, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2010
- Vera F.Birkenbihl „Siano w głowie?”, Wydawnictwo KOS, Katowice 2003
- Les Giblin „Umiejętność postępowania z innymi”, Wydawnictwo Olimex, Kraków 1993